"Ես չգիտեմ, երբ է իմ մեջ ծնվել նկարիչ։ Հնարավոր է այն օրերին, երբ ես լսում էի իմ ծնողների պատմությունները՝ մեր լեռնային կախարդական ծննդավայրի մասին, երբ մանկիկ հասակում վազվզում էի տան շրջակայքով, ուրախանում բազմերանգ թիթեռներով և միջատներով։ Գույն, լույս, երազանք ահա այն ինչ ես երազել եմ։
Հողը մի կենդանի էակ է, նա ունի իր հոգին, — առանց հայրենիքի, առանց հարազատ հողի հետ սերտ կապի, մարդ չի կարող գտնել իրեն, իր հոգին…"
Մարտիրոս Սարյան
 «Ասացեք խնդրեմ` Սարոյանը ի՞նչ կապ ունի Սարյանի հետ», - ծերունահասակ ռուազգի կանանց հարցն ինձ է ուղղված: Ակնհայտ է` նկարչի կտավներով նրանց հիացումն անսահման է, ու տիկնայք փորձում են փոքր ինչ »վերականգնել» «յան»- երի մասին իրենց գիտելիքների պատառիկները: Թեև մեր նշանավոր հայրենակիցներից շատերի գործերը գտնվում են մոսկովյան տարբեր թանգարաններում, սակայն, ցավոք, արվեստասերներին ոչ հաճախ է հնարավորություն ընձեռվում դիտել դրանք: Մենք գտնվում ենք Մոսկվայի Տրետյակովյան ցուցասրահում, ուր «Թանգարանը բացում է իր պահոցը» ծրագրի շրջանակներում և մեծանուն նկարչի ծննդյան 130-ամյակի կապակցությամբ ցուցադրվում են Մարտիրոս Սարյանի 60-ից ավելի աշխատանքներ: - Հայրենակիցներ են,- «ամփոփիչ» պատասխանում եմ ես ու «ընկղմվում» սարյանական գույների աշխարհի մեջ: Երկու փոքրիկ ցուցասրահներում «համակենտրոնացված են» հայրենիքիս բոլոր գույները, երանգները, այն հոգեպարարությունը, որ բնությունից փոխանցվում է մարդուն, ներդաշնակում նրան այդ բնության հետ: Վարպետի վաղ շրջանի գործերը, որոնց թիվը քիչ չէ ցուցադրաշարում, առանձապես անկրկնելի են : Դրանցից ամենահինը թվագրված է 1906 թվականով: Գեղանկարների, ջրաներկով արված գործերի հավաքածուն ներառում է նկարչի ընկերների, հարազատների դիմանկարները, Թուրքիա, Եգիպտոս և Պարսկաստան կատարած ճանապարհորդությունների ընթացքում ստեղծված կտավները: Ցուցանմուշների շարքում առանձնահատուկ տեղ են գրավում Մարըիրոս Սարյանի թատրոնի համար արված գործերը , այդ թվում` Օդեսայի օպերայի և բալետի թատրոնի ներկայացումների դեկորացիաների էսքիզներ։«Ձեր կտավները հիացմունք եև սեր են առաջացնում դեպի կյանքի պարզ և ճշմարիտ երեւույթները՝ դեպի հողը, աղբյուրները, քարերը, լույսը, կանաչը, ծառերը, բերքը, ջուրը, գինին, դեպի ճշմարտությունն ինքնին: Ինչ երջանիկ ենք, որ ունենք Ձեր աչքերը, Ձեր ձեռքերը, Ձեր ճշմարիտ հոգին, Ձեր հանճարը, Ձեր արվեստը»,- գրել է Սարոյանը նկարչին: «Սարոյանն ուղղակի մեծ երեխա է, այն էլ՝ հանճարեղ: Զարմանքով գրում է բաների մասին, որոնք, թվում է, այնքան հասարակ են, պարզ, սովորական, որ հետաքրքրություն չեն ներկայացնում: Բայց դրանց խորքում այնքան պայծառ իմաստնություն, փիլիսոփայական վեհություն, զգացմունքների, տպավորությունների այնքան բազմազանություն և մեծ արվեստ... կա», - այսպես Սարոյանի մասին գրել է Վարպետը: Այս երկու հանճարեղ հայերը մի անբողջականի բաղադրամասերն են, որ կոչվում է բնություն, լույս, բարություն, մեկ խոսքով` հարատևություն…Երևի թե այսպե՞ս պետք էր պատասխանել տիկնանց… Նրանք դեռ դահլիճում էին` ֆիզիկապես: Հայացքներով Վարպետի կտավներին հավերժացած սարերում էին, որ Դրախտի մոտ են, Դրախտից էլ այն կողմ; Խանգարել չի կարելի…Ցուցահանդեսը կշարունակվի մինչեւ մարտի 26-ը։Հասմիկ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ
При полном или частичном использовании материалов ссылка на газету "Армянская Церковь" обязательна, при цитировании статьи в интернет-ресурсах гиперссылка на //armenianchurch.do.am обязательна.
Категория: Статьи |
